Hoeveel tropische dagen zullen we in de zomer van 2020 krijgen?

In 2006 publiceerde het KNMI klimaatscenario’s, zeg maar lange termijn voorspellingen voor het weer in de komende decennia. Het KNMI maakte een prognose voor 2020, 2050 en 2100.
In die klimaatscenario’s kun je ook een verwachting vinden voor het aantal tropische dagen, dat ons te wachten staat bij een voortschrijdende opwarming van het klimaat. De deskundigen van het KNMI schatten het aantal tropische dagen (met een temperatuur van boven de 30°C.) rond 2020 op vijf tot negen.
Het laagste aantal tropische dagen, vijf, zouden we kunnen verwachten bij het G-scenario (met de G van Gematigd).
Hieronder staat de tropische-dagen-tabel uit de KNMI’06-scenario’s.

Misschien komt die klimaat-voorspelling uit 2006 gewoon uit. Maar in de zomer van 2017 staat de “tropische dagen-teller” in De Bilt voorlopig op slechts drie, hetzelfde aantal als in de zomer van vorig jaar. Over de afgelopen 5 zomer was het gemiddelde aantal tropische dagen in De Bilt 3,6. Dat is ietsje lager dan het gemiddeld aantal over de periode 1976 – 2005: 4 tropische dagen.

In de grafiek hieronder is het aantal tropische dagen in De Bilt over de afgelopen 17 jaar weergegeven; ik heb ook het voorlopige aantal voor 2017 ingetekend.

Het hoogste aantal tropische dagen sinds het begin van de metingen werd in de zomer van 1947 opgetekend: op 16 dagen werd het in De Bilt warmer dan 30°C. Dat was in een tijd voordat de wetenschappers klimaatmodellen hadden en waarschuwden voor het versterken van het broeikaseffect.

In de KNMI’06-scenario’s wordt nadrukkelijk vermeld dat er nog veel onzekerheid zit in de prognoses. Hieronder een citaat uit de KNMI-publicatie.

Welke onzekerheden zijn er?
De uitkomsten van de modelberekeningen van de toekomstige temperatuurstijging op aarde verschillen onderling aanzienlijk. Dit hangt samen met:
– onzekerheid over de toekomstige bevolkingsgroei en de economische, technologische en sociale ontwikkelingen, en de daarmee samenhangende uitstoot van broeikasgassen en stofdeeltjes;
– onvolledige kennis van de complexe processen in het klimaatsysteem. Zo is de invloed van waterdamp, wolken, sneeuw en ijs op de stralingshuishouding en de temperatuur nog niet goed gekwantificeerd. Sommige processen worden in de modelberekeningen zelfs nog helemaal niet meegenomen. Zo heeft geen van de gebruikte klimaatmodellen een actieve koolstofkringloop. Bovendien zijn er ook fundamentele grenzen aan de voorspelbaarheid van complexe systemen zoals het klimaatsysteem.

Voor kleinschaliger regio’s, zoals West Europa of Nederland, is de onzekerheid nog groter. Dan speelt de luchtstroming een belangrijke rol. De meeste klimaatmodellen berekenen een duidelijke verandering in de luchtstromingspatronen boven West Europa, maar de uitkomsten verschillen sterk in de aard en grootte van die verandering.

Heel verstandig om zoveel slagen om de arm te houden.
Ik verwacht niet dat het gemiddeld aantal tropische dagen (in De Bilt) tussen 2020 en 2025 op 9 zal uitkomen, maar misschien wel op 5. En dan valt het eigenlijk best wel mee met de klimaatverandering.

Sneeuwbedekking op het Noordelijk Halfrond in januari 2017

Over de periode 1981-2010 was er in de maand januari gemiddeld 46,9 miljoen km² van het Noordelijk Halfrond bedekt door sneeuw. Dat blijkt uit de cijfers van het Amerikaanse Global Snow Lab.
In januari 2017 was de sneeuwbedekking in de maand januari voor de zesde keer sinds januari 2010 bovengemiddeld: 49,18 km².
Alleen in januari 2014 bleef de sneeuwbedekking beneden het langjarig gemiddelde van 46,9 miljoen km².

In de grafiek hieronder heb ik de sneeuwbedekking van het Noordeljk Halfrond in januari sinds 1980 uitgezet.

De dikke doorgetrokken lijn geeft het voortschrijdend gemiddelde aan over 10 jaar. Het is duidelijk te zien dat de sneeuwbedekking geeidelijk aan toeneemt.

Als mogelijk oorzaak van de toename kun je denken aan het verdwijnen van het zeeijs in de Noordelijke IJszee. Er zal meer water verdampen uit het open water dan uit uit het zeeijs.
Verschillende wetenschappers hebben daar al over gepubliceerd. Zie dit artikel uit 2012. Andere wetenschappers vonden dat de afname van het zeeijs in het Noordpoolgebied in het verleden (het midden-Holoceen)leidde tot een toename van de sneeuwval op Groenland.

Het Deens Meteorologisch Instituut (DMI) houdt bij hoeveel sneeuw er iedere winter op Groenland valt. En in deze winter is er veel meer sneeuw gevallen dan in andere jaren. In onderstaande grafiek van de Surface Mass Balance wordt de toename van de ijsmassa op Groenland weergegeven. De toename van deze winter wordt aangegeven met de donkerblauwe lijn.

Het lijkt erop dat de geschiedenis zich herhaalt en dat we nu zien optreden wat er in het midden-Holoceen gebeurde.

Is de opwarming van het klimaat in Nederland gestopt? (deel 2)

Het KNMI is er van overtuigd dat de gemiddelde temperatuur in Nederland de komende decennia verder zal stijgen. In de nieuwe klimaatscenario’s van het KNMI uit 2014 staat duidelijk te lezen:

Deze bewering slaat echter op de periode 2050 tot 2085 en tegen die tijd zal er niemand meer zijn, die je kunt afrekenen op eventuele blunders.

Maar goed: laten we eens kijken of de gemiddelde temperatuur in Nederland het afgelopen decennium verder is gestegen. Om dat zichtbaar te maken heb ik gekeken naar de afwijking van de maandelijkse gemiddelde temperatuur t.o.v. het langjarig gemiddelde over de periode 1981-2010. Dat langjarig gemiddelde zal ik hierna aanduiden met normaal.

In de maand mei 2016 bedroeg de gemiddelde temperatuur in De Bilt 14,5ºC en dat is 1,4ºC warmer dan de normale temperatuur voor mei: 13,1ºC.
Zo heb ik voor alle maanden vanaf januari 1977 een afwijking berekend. Sommige maanden zijn veel warmer dan normaal: december 2015 was 5,9ºC te warm. Maar andere maanden zijn veel kouder dan normaal: januari 1979 was 6,3ºC te koud. De spreiding is echt heel groot.

Om in al die schommelingen toch een trend te kunnen ontwarren heb ik het voortschrijdend gemiddelde genomen over 132 maanden, ofwel een periode van 11 jaar. Dan wordt inzichtelijk dat het in de jaren 90 en de eerste jaren van de 21e eeuw duidelijk warmer is geworden.
De gemiddelde afwijking van de normale temperatuur loopt op van -0,4ºC naar +0,2ºC.

In de periode tussen 2000 en 2010 steeg de gemiddelde afwijking van de normale temperatuur naar +0,6ºC. Maar in de afgelopen 10 jaar blijft de afwijking t.o.v. de normale temperatuur gemiddeld genomen tussen de 0,3 en 0,5 ºC schommelen. Er is geen sprake van een verdergaande stijging, maar de gemiddelde temperatuur lijkt zelf weer iets dichter bij de normale temperatuur te liggen.
Nu ik deze gegevens op een rijtje heb staan is het vrij gemakkelijk om elk jaar een update te geven over de stand van de opwarming in Nederland.

Het is goed mogelijk dat door één of meerdere natuurlijke oorzaken de opwarming in Nederland de laatste 10 jaar stagneert. Maar wat zou die oorzaak of oorzaken dan kunnen zijn. Moet het KNMI dan geen onderzoek naar de factoren, die de verdergaande opwarming tegenwerken?
En waarom doet het KNMI alleen nog maar vage voorspellingen over de periode na 2050 en geen concretere voorspellingen voor de komende 30 jaar?

IJsman Wim Hof houdt van kou

Is de opwarming van het klimaat in Nederland gestopt?

In 2014 bereikte de gemiddelde jaartemperatuur in Nederland, gemeten in De Bilt, een nieuw record 11,7ºC. Zo warm was het nog nooit geweest sinds de metingen begonnen. Daardoor lijkt het of de opwarming van het klimaat nog altijd doorgaat.
Maar over de eerste 5 maanden van 2016 was de gemiddelde temperatuur in De Bilt 7,6ºC. En dat is eigenlijk heel normaal als je kijkt naar de afgelopen 30 jaar. In 1988 was het bijvoorbeeld over de periode januari t/m mei 7,74 ºC.
In de grafiek hieronder is de gemiddelde temperatuur over de eerste 5 kalendermaanden van het jaar weergegeven.

De donkerblauwe doorgetrokken lijn in de grafiek is het voortschrijdend gemiddelde over 7 jaar. En aan dat voortschrijdend gemiddelde kun je zien dat het de laatste 25 jaar gemiddeld genomen niet warmer is geworden.

Kijken we alleen naar de maand mei, dan lijkt het ook wel alsof de opwarming de laatste jaren stagneert. In de grafiek hieronder zie je de gemiddelde temperatuur in mei over de afgelopen 40 jaar. De doorgetrokken lijn geeft het voortschrijdend gemiddelde over 7 jaar weer.

Het is jammer dat het KNMI dit soort grafiekjes nooit laat zien en ook niet aan het publiek uitlegt hoe het nu precies zit met de opwarming in Nederland.
Ik kan zelf geen verklaring bedenken waarom de opwarming in Nederland stagneert.

Opnieuw bovengemiddelde sneeuwval op Noordelijk Halfrond

Dit jaar wordt waarschijnlijk het warmste jaar sinds de metingen begonnen. Maar de hoge gemiddelde temperatuur van de atmosfeer heeft weinig invloed op de hoeveelheid sneeuw, die in de maand oktober op het Noordelijk Halfrond valt.

Het Global Snow Lab van de Amerikaanse Rutgers University becijferde dat er in oktober 2015 gemiddeld 21,4 miljoen km² land op het Noordelijk Halfrond bedekt was met sneeuw. Dat is 3,3 miljoen km² (ruim 18%) boven het langjarig gemiddelde.

Misschien zorgt het warme oceaanwater voor meer verdamping en meer sneeuwval op het Noordelijk Halfrond. Het lijkt in ieder geval een mooie negatieve feedback, die ervoor zorgt dat de opwarming voor een deel ongedaan gemaakt wordt.

Juli 2015, iets warmer dan normaal

Ondanks het slechte weer van afgelopen week komt de gemiddelde temperatuur in De Bilt gedurende de maand juli dit jaar uit op 18,3ºC. Dat is 0,4ºC warmer dan het langjarig gemiddelde voor De Bilt (17,9ºC).
In de grafiek hieronder staan de juli-gemiddelden over de afgelopen 40 jaar. De rode lijn geeft het langjarig gemiddelde van 17,9ºC aan. De dikke donkerblauwe lijn is het voortschrijdend gemiddelde over 6 jaar.

Het is duidelijk te zien dat er een grote variatie is. De warmste juli van de afgelopen decennia was juli 2006, gevolgd door juli 1994.
Het is ook duidelijk te zien dat het de laatste 20 jaar gemiddeld genomen warmer is in juli dan in de jaren 70 en 80.

Over de eerste 7 maanden van 2015 komt de gemiddelde temperatuur in De Bilt uit op 9,9ºC. Ook dat is iets warmer dan het langjarig gemiddelde voor de eerste 7 maanden van 9,77ºC.
Het lijkt erop dat 2015 in Nederland iets warmer zal uitvallen dan een gemiddeld jaar. Maar of 2015 bij de 20 warmste jaren ooit (in Nederland) komt, wordt met de dag onwaarschijnlijker.
We gaan het zien.