Waarom zoekt Shell zo haastig naar olie in Alaska?

Ongeveer 14% van de aardolie, die de VS verbruikt, komt door de Trans-Alaska-pijleiding uit de olievelden in Noord-Alaska. Die pijpleiding is sinds 1977 operationeel en 1988 was het piekjaar voor de pijpleiding: toen werden er iedere dag 2,1 miljoen vaten olie door de leidingen gepompt.
Inmiddels is de olieproduktie en de hoeveelheid olie die door de pijpleiding stroomt in Noord-Alaska afgenomen tot ongeveer 500.000 vaten per dag. De komende jaren zal de produktie in Prudhoe Bay nog verder afnemen.

Als de olie in de Trans-Alaska-pijpleiding langzamer gaat stromen, koelt de olie ’s winters sterk af en wordt dikker en stroperig. De kans bestaat dat de pijpleiding verstopt raakt door gestolde of bevroren olie. Dit risico wordt groter als de aardolie meer water bevat.
Als de pijpleiding verstopt raakt, dan valt een deel van de Amerikaanse olie-produktie weg en zal het Amerikaanse olieverbruik gaan dalen, of de olie-import of de olieproduktie in andere gebieden zal moeten worden verhoogd.
Deskundigen proberen uit te rekenen bij welke stroomsnelheid de pijpleiding verstopt zal raken. Alyeska, het bedrijf dat de pijpleiding beheert, schat de minimaal benodigde stroomsnelheid op 300 tot 350 duizend vaten per dag.

Als de dagelijkse olieproduktie in Noord-Alaska onder de 350 duizend vaten komt, kan de pijpleiding verstopt raken. Het opzoeken en verhelpen van de verstopping in de onbewoonde wildernis kan weken duren en wordt erg kostbaar.
Bij een nog lagere produktie kan de pijpleiding door verstopping permanent onbruikbaar worden. Dat zou betekenen dat een grote hoeveelheid redelijk makkelijk winbare olie, voorgoed in de aardkorst onder Alaska zouden blijven liggen. Oliemaatschappij BP schat die hoeveelheid op 3 miljard vaten. Anderen zelfs op 7 miljard vaten. En door het stilvallen van de olieproduktie in Noord-Alaska zou vrijwel alle werkgelegenheid in het gebied verdwijnen en Alaska zou miljarden dollars aan olie-inkomsten verliezen.
Volgens een onderzoek is het mogelijk om pijpleiding te isoleren en te verbeteren, zodat de minimale stroomsnelheid verlaagd kan worden tot 150 duizend vaten per dag. Maar die operatie zou 720 miljoen dollar kosten.

Nieuwe olievelden in de Chukchi Zee en Beaufort Zee?
Oliemaatschappij Shell maakt nu grote haast met het zoeken naar olievelden in de wateren ten noorden van Alaska, de Chukchi Zee en de Beaufort Zee. Als er olie gevonden wordt en gewonnen kan worden, dan kan die ook door de Trans-Alaska-pijpleiding vervoerd worden. Daarmee wordt de levensduur van de pijpleiding verlengd en wordt voorkomen dat de aardolie op omslachtige en onveilige manier met schepen naar de olieterminal van Valdez gebracht moet worden.
In Washington werd druk uitgeoefend op de Amerikaanse regering om Shell het groene licht te geven voor de proefboringen.
Oliemaatschappij Shell heeft zelf geen belang in Alyeska, de beheerder van de Trans-Alaska-pijpleiding. Maar het is duidelijk dat de oliemaatschappijen een gemeenschappelijk belang hebben om die pijpleiding zo lang mogelijk open te houden.

Helaas is het Greenpeace nog niet gelukt om de zoektocht naar Poolzee-olie tegen te houden. Nog niet. Ik geef de moed nog niet op. Misschien kunnen we Shell met een boycot dwingen om de poolzee ongerept te laten en de olie, die al miljoenen jaren in de bodem zit, gewoon te laten zitten.

Oekraïne kan niet wachten om schaliegas te gaan winnen

De Russische aardgasmaatschappij Gazprom levert geen gas meer aan Oekraïne. De Oekraïners willen (en kunnen) de hoge prijs niet meer betalen. En Oekraïne produceert zelf te weinig gas om in de eigen behoefte te voorzien. De afgelopen jaren heeft de Oekraïnse regering, o.l.v. Janoekovitsj, al besloten om schaliegas te gaan winnen om minder afhankelijk te worden van gas uit Rusland.

Hieronder een grafiek van het Amerikaanse onderzoeksbureau IHS met een prognose van de Oekraïnse gasproduktie in de komende 20 jaar.

(Bron: SPECIAL REPORT Natural Gas and Ukraine’s Energy Future (2012))

Oekraïne kan volgens deskundigen de gasproduktie verdrievoudigen.
De Oekraïnse regering rekende zich al rijk en begon plannen te maken.

De beste lokaties om schaliegas te winnen liggen in het oosten van Oekraïne en dan vooral in het Yuzovska-Shale-Block tussen Kahrkiv en Donetsk (de rechterbenedenhoek van het kaartje hieronder)

(Bron: EIA (2013))

In januari 2013, tijdens het World Economic Forum in Davos, tekende Oekraine de eerste schaliegasovereenkomst (Production Sharing Agreement ofwel PSA) met Shell. Deze overeenkomst geeft Shell 50 jaar lang het recht om tot een diepte van 10 km. olie- en gas te winnen (dus ook schaliegas) in het Yuzovska-shale-block, een gebied van 7886 km² in het Dniep-Donetsk-bekken.

Meer informatie en een duidelijke kaart van het gebied vind je op de website van Unconventional Gas in Ukraine.

In november 2013 begon Shell met de verkenningsboringen in het Yuzovska-gebied. De waarde van het project wordt geschat op 10 miljard dollar.
In maart van 2014 wordt een tweede proefboring voltooid.
Maar in juni 2014 worden de verkenningboringen opgeschort i.v.m. de vijandigheden tussen het Oekraïnse leger en de pro-Russische separatisten.

De Oekraïnse regering in Kiev wil dat de schaliegaswinning geen verdere vertraging oploopt. De winter van 2014-2015 komt snel dichterbij. Daarom wil men zo snel mogelijk het verzet van de separatisten breken en oprollen, zodat Shell ongestoord de zoektocht naar sweetspots kan hervatten.

Tot slot een animatiefilmpje waarin John Perkins, die vroeger voor het IMF werkte, uitlegt hoe Europa en de VS omgaan met landen waar grondstoffen en fossiele brandstoffen te winnen zijn.
Het land wordt opgezadeld met schulden. De grondstoffen en fossiele brandstoffen worden door Westerse bedrijven voor een schijntje geëxporteerd. De regering wordt onder druk gezet om mee te werken aan de plundering. En als de regering niet mee werkt, wordt er een staatsgreep op touw gezet om een bevriende regering aan de macht te helpen.

Voor meer informatie klik je naar het verhaal van Matt op crudeoilpeak.info

Shell, premier Rutte en het schaligas in Oost-Oekraïne

In het oosten van Oekraïne woedt een burgeroorlog. Er zijn al honderden burgers gedood. Tienduizenden Russisch-sprekende Oekraïners zijn de grens overgevlucht naar Rusland.
Maar als het gebied is heroverd op de Russische separatisten, dan kan Shell beginnen om schaliegas uit de Oekraïnse bodem te gaan winnen.

In januari 2013 sloot Shell in Davos een gasdeal met de Oekraïense regering waarmee de Nederlandse multinational een vergunning in handen kreeg voor schaliegaswinning in een gebied van bijna 8000 vierkante kilometer in de regio tussen de steden Kharkov en Donetsk. Zowel de omstreden Oekraïense president Janoekovytsj – al maandenlang het onderwerp van hevige protesten in Kiev – als premier Rutte waren bij deze ondertekening aanwezig.

Shell wil precies gaan boren en fracken in het gebied waar nu een burgeroorlog woedt.
De bevolking van het gebied is niet dom en wil eigenlijk helemaal geen schaliegaswinning.

Is het Oekraïnse leger eigenlijk de weg aan het vrijmaken voor de proefboringen van Shell?

Shell trekt zich terug uit het poolgebied en schaliegas

Afgelopen jaar trok oliemaatschappij Shell zich al terug uit een schalie-olieproject in de VS. Deskundigen vreesden dat de investering nooit terugverdiend zou worden.
Shell trok zich ook terug uit de oliewinning op het Nigeriaanse vasteland. Door sabotage en oliediefstal liepen de inkomsten terug en de kosten steeds hoger op. Het verkopen van de belangen in Nigeria levert tenminste nog iets dat de cijfers in het jaarverslag mooier maakt.

Shell stopt voorlopig ook met proefboringen in het Noordpoolgebied, vanwege de enorme kosten. De afgelopen maanden is aan aandeelhouders gevraagd om druk uit te oefenen op de leiding van Shell om zich terug te trekken uit het poolgebied.

Afgelopen week kondigde Shell aan dat het budget voor de Amerikaanse schaliegas-winningsprojecten met 20% verlaagd zal worden. Door op uitgaven te besparen hoopt het bedrijf de cijfers mooier te maken voor de aandeelhouders.
De aandeelhouders kunnen door aankoop of verkoop van aandelen de beurswaarde van het bedrijf bepalen. De beurswaarde is erg belangrijk voor het persoonlijk inkomen van de bestuurders van Shell. De beurswaarde is ook de belangrijkste graadmeter voor investeerders om geld in Shell te steken. Via dit mechanisme krijgen de aandeelhouders en investeerders in steeds grotere mate invloed op de investeringen van Shell.
De aandeelhouders houden niet van risicovolle projecten in het Noordpoolgebied en de onconventionele olie- en gaswinning. Dus zal Shell steeds minder risico’s gaan nemen, zelfs als dat betekent dat de olieproduktie steeds verder afneemt.

Sinds 2002 is de olieproduktie van Shell met 1/3e deel afgenomen.

Kleine oliemaatschappijen met slechts enkele aandeelhouders durven wel risico’s te nemen in het poolgebied en onconventionele oliewinning. Maar als investeerders zien dat Shell zijn handen daarvan aftrekt, dan wordt het voor die kleine maatschappijen ook moeilijker om die projecten gefinancierd te krijgen (hoop ik).
De terugtrekking van Shell uit het poolgebied en de schaliegaswinning kan wel eens een keerpunt betekenen voor de gehele mondiale olie- en gaswinning.

Winst van oliemaatschappij Shell wordt steeds kleiner

Oliemaatschappij Shell zal pas eind januari 2014 de cijfers over het 4e kwartaal van 2013 naar buiten brengen, maar gisteren waarschuwde het bedrijf alvast de aandeelhouders en beleggers voor een flinke tegenvaller. Naar verwachting komt de winst over het 4e kwartaal van 2013 uit op 2,9 miljard dollar. Daarmee valt de winst over het hele boekjaar 2013 40% lager uit dan in 2012: 16,8 miljard dollar.
Het 1e kwartaal van 2013 leverde nog een winst op van 7,5 miljard dollar en het 2e kwartaal van 2013 nog 4,6 miljard dollar. In het 3e kwartaal verdiende Shell nog 4,5 miljard dollar.

Trend naar lager lagere winst
De cijfers van afgelopen jaar vertonen een duidelijke trend naar steeds lagere winst. De oorzaak voor die winstdaling ligt niet in een sterke daling van de olieprijs of een scherp gedaalde vraag naar olie en olieprodukten. Shell heeft te kampen met afschrijvingen op reserves en lagere rendementen op investeringen, diminishing returns.

In persberichten wijzen analisten wel op de onrendabele exploitatie van kleine olievelden in de Noordzee. Zij verwachten dat Shell deze verliesgevende activiteit zal proberen te verkopen.
Eerder werd al bekendgemaakt dat Shell de onshore-oliewinning in Nigeria zal gaan afstoten vanwege de stijgende kosten en de dalende opbrengst.

Daarnaast kampt Shell met de teruglopende verkoop van olieprodukten in de OECD-landen.
Onderstaande tabel, afkomstig uit Oil Market Report van het IEA, laat zien dat het dagelijks verbruik in de OECD-landen in oktober 2013 4,99 miljoen vaten bedroeg. Dat is 1% lager dan in oktober 2012.

Dat betekent dat er een overschot aan raffinaderijen begint te ontstaan. Eerder dit jaar verkocht Shell al haar laatste raffinaderij in Australië. De Financial Times schreef dat dit raffinage-overschot vooral in Europa speelt. Sinds 2008 zijn er al raffinaderijen gesloten met een dagelijkse capaciteit van 1,7 miljoen vaten. Maar de Europese dagelijkse vraag naar aardolieprodukten is in die periode al met 2,0 miljoen vaten gedaald.
Door het overschot aan raffinaderijen is de gemiddelde benuttingsgraad (utilisation) in Europa gedaald tot onder de 70%.

Het plaatje hieronder (ook uit het Oil Market Report) laat zien dat in oktober 2013 de raffinage van olie in Europa daalde tot 10,3 miljoen vaten per dag. Dat is ongeveer dezelfde hoeveelheid olie als in 1988. Tussen 1998 en 2007 bleef de hoeveelheid olie, die in Europa geraffineerd werd, min of meer constant tussen 13 en 14,5 miljoen vaten per dag. Sinds 2007 is de hoeveelheid olie, die in Europa geraffineerd wordt aan het dalen. We kunnen verwachten dat er steeds minder olie geraffineerd zal worden in Europa.

Het overschot aan raffinage-capaciteit in Europa drukt de raffinage-marge, de prijs, die raffinaderijen kunnen vragen voor het raffineren. Het laatste plaatje hieronder laat zien dat de raffinage-marge in Noord-West Europa voor veel oliesoorten negatief is. Je kunt ook zeggen dat benzine in Noord-West Europa te goedkoop is, zodat oliemaatschappijen in Noord-West Europa geen geld meer verdienen.

Ook in Europa zal Shell raffinaderijen gaan verkopen of sluiten en daarmee zal de omzet verder dalen.
De kosten om nieuwe olievelden te exploiteren zullen voor Shell blijven stijgen, terwijl de omzet blijft dalen en de marge op raffinage gevaarlijk laag is geworden.
Het komend jaar wordt erg moeilijk voor Shell en andere oliemaatschappijen. Ik vraag me af of de oliemaatschappijen nog veel kapitaal overhouden in te investeren in nieuwe olieprojecten.

Oliemaatschappijen in zwaar weer: Shell

De winsten van oliemaatschappijen worden kleiner. De kosten van olie- en gaswinning stijgen sterk en de inkomsten stijgen niet mee. Daarom staan oliemaatschappijen voor moeilijke keuzes. Moeten ze nog wel beginnen aan risicovolle olieprojecten in de diepzee en het Noordpoolgebied?

Het afgelopen jaar is met name Shell in het nieuws gekomen doordat de maatschappij dure projecten stopzette of afblies.
– Shell gaat in Nigeria stoppen met oliewinning op het land. De kosten worden te hoog door sabotage en diefstal.
– Shell stopt met winning van Light Tight Oil (schalie-olie) in Colorado.
– Shell heeft de exploratie-activiteit in het Noordpoolgebied voorlopig gestaakt. Maar in 2014 zal er waarschijnlijk opnieuw geboord gaan worden.

De exploitatie van olievelden in het Noordpoolgebied vergt zeer grote investeringen.

– Shell besloot onlangs om toch maar geen gas-to-liquids-fabriek te bouwen in Louisiana in de VS. Door het tijdelijke overschot van aardgas in Noord-Amerika leek het winstgevend om dat aardgas om te zetten in vloeibare brandstof. De fabriek, die 20 miljard dollar zou kosten gaat nu toch niet door.
De baas van Shell, Peter Voser, zei:

“We are making tough choices here, focusing our efforts and capital on the most attractive opportunities in our world-wide portfolio to add value for shareholders.”
We maken moeilijke keuzes en richten onze inspanningen op de aantrekkelijkste projecten in onze portfolio om zoveel mogelijk rendement te halen voor onze aandeelhouders.

Volgens mij zeggen de daden van Shell meer dan de verhullende woorden van Peter Voser en de mooie presentaties op de Shell-website. Om de aandeelhouders tevreden te houden kan Shell zich geen kostbare miskleunen en afschrijvingen meer permitteren.
Zeker niet omdat de produktie van ruwe olie en natural gas liquids (NGL’s) door Shell sinds 2002 aan het dalen is.

Eerder dit jaar zei Voser nog dat “investeren in nieuwe energiebronnen de eerste prioriteit is. Als we dat niet doen, ontstaat er krapte op de energiemarkt en zullen de prijzen sterk gaan fluctueren.”
Voser zal in het eerste half jaar van 2014 plaatsmaken voor een nieuwe CEO. Maar de nieuwe topman krijgt te maken met dezelfde moeilijke beslissingen.
2014 wordt voor Shell de andere oliemaatschappijen een erg moeilijk jaar.
… om nog maar te zwijgen van 2015 😉