Sneeuwbedekking op het Noordelijk Halfrond in januari 2017

Over de periode 1981-2010 was er in de maand januari gemiddeld 46,9 miljoen km² van het Noordelijk Halfrond bedekt door sneeuw. Dat blijkt uit de cijfers van het Amerikaanse Global Snow Lab.
In januari 2017 was de sneeuwbedekking in de maand januari voor de zesde keer sinds januari 2010 bovengemiddeld: 49,18 km².
Alleen in januari 2014 bleef de sneeuwbedekking beneden het langjarig gemiddelde van 46,9 miljoen km².

In de grafiek hieronder heb ik de sneeuwbedekking van het Noordeljk Halfrond in januari sinds 1980 uitgezet.

De dikke doorgetrokken lijn geeft het voortschrijdend gemiddelde aan over 10 jaar. Het is duidelijk te zien dat de sneeuwbedekking geeidelijk aan toeneemt.

Als mogelijk oorzaak van de toename kun je denken aan het verdwijnen van het zeeijs in de Noordelijke IJszee. Er zal meer water verdampen uit het open water dan uit uit het zeeijs.
Verschillende wetenschappers hebben daar al over gepubliceerd. Zie dit artikel uit 2012. Andere wetenschappers vonden dat de afname van het zeeijs in het Noordpoolgebied in het verleden (het midden-Holoceen)leidde tot een toename van de sneeuwval op Groenland.

Het Deens Meteorologisch Instituut (DMI) houdt bij hoeveel sneeuw er iedere winter op Groenland valt. En in deze winter is er veel meer sneeuw gevallen dan in andere jaren. In onderstaande grafiek van de Surface Mass Balance wordt de toename van de ijsmassa op Groenland weergegeven. De toename van deze winter wordt aangegeven met de donkerblauwe lijn.

Het lijkt erop dat de geschiedenis zich herhaalt en dat we nu zien optreden wat er in het midden-Holoceen gebeurde.

De zon gaat weer slapen. Krijgen we weer koude winters?

In de periode 2008 t/m 2010 vertoonde de zon nauwelijks zonnevlekken. Het jaar 2008 telde 266 dagen zonder zonnevlekken; 2009 telde 262 vlekkeloze dagen en 2010 kwam tot 51 vlekkeloze dagen.
In het lopende jaar, 2016, is het aantal vlekken op de zon weer afgenomen. En tot nu toe werden er dit jaar al 22 vlekkeloze dagen genoteerd.
In de grafiek hieronder is het gemiddelde maandelijkse zonnevlekkengetal ingetekend vanaf januari 2000.

In de komende jaren zal het zonnevlekkengetal nog iets verder dalen en zullen er meer zonnevlekloze dagen optreden.

Nu hebben veel wetenschappers het idee dat een afname van de zonne-activiteit, een afname van het aantal zonnevlekken op aarde leidt tot lagere temperaturen. In de 17e en 18e eeuw waren er relatief weinig zonnevlekken en waren er in Europa lange koude winters. Daarom wordt die periode door klimatologen ook wel de Kleine IJstijd genoemd.

Het is ook opvallend dat er in jaren met weinig zonnevlekken Elfstedentochten gereden werden. In 1985 en 1986 waren er nauwelijks zonnevlekken. En 1996, het jaar van de laatste Elfstedentocht, was een jaar met een minimale zonne-activiteit.

Als we kijken naar de laatste jaren, dan zien we eenzelfde trend.
In de jaren met weinig zonnevlekken en dus veel zonnevlekloze dagen (2008, 2009 en 2010) lag in Nederland de gemiddelde wintertemperatuur (over december t/m februari) onder normaal. De eerste winter van het zonneminimum (december 2007 t/m februari 2008) leverde nog een boven-normale temperatuur op.

In jaren zonder zonnevlekloze dagen (2011 t/m 2015) kwam de gemiddelde wintertemperatuur uit boven het langjarig gemiddelde.
in de grafiek hieronder heb ik geprobeerd dat verband duidelijk te maken. Voor alle duidelijkheid: de gemiddelde wintertemperatuur van 2006 is het gemiddelde over december 2006, januari 2007 en februari 2007. Zo is de wintertemperatuur van 2015 berekend over december 2015 en januari en februari van 2016.

Een dergelijk korte meetreeks zegt op zich niet zoveel. Het kan toeval zijn dat de reeks jaren met veel vlekkeloze dagen een daling van de wintertemperatuur laat zien. En dat in een reeks jaren zonder vlekkeloze dagen de wintertemperatuur weer oploopt to ver boven het langjarig gemiddelde.
Maar het wordt interessant of we in de komende vier jaar, 2017 – 2021, weer een aantal koude winters zullen krijgen.

Opwarming leidt tot meer sneeuwval

Het Global Snow Lab heeft berekend dat in november 2015 ruim 36 miljoen km² van het Noordelijk Halfrond bedekt was met sneeuw. Dat is 5,5% meer dan het gemiddelde sneeuwdek over de afgelopen 30 jaar.
Als we kijken naar de sneeuwbedekking van het Noordelijk Halfrond over de afgelopen decennia, dan zien we een stijgende trend.

De doorgetrokken donkere lijn in de grafiek geeft het voortschrijdend gemiddelde over 5 jaar weer.
Vooral in de laatste 10 jaar ligt er in november (en in oktober) gemiddeld meer sneeuw dan in de decennia daarvoor. Het lijkt alsof het opwarmen van de atmosfeer en de oceanen tot gevolg hebben dat er meer sneeuw valt in de aanloop naar de winter.
Het grotere sneeuwdek in de herfst weerkaatst meer zonlicht en zou daarmee een deel van de opwarming teniet kunnen doen. Maar in het voorjaar zien we juist een kleiner sneeuwdek dan gemiddeld en dat zou juist zorgen voor meer opwarming omdat er minder zonlicht wordt weerkaatst.
Ik zou het interessant vinden als klimatologen met hun klimaatmodellen een sneeuwval-prognose voor de toekomst zouden maken en die zouden vergelijken met de waargenomen veranderingen. Als ik dat interessant vind, dan zullen er ook klimatologen zijn, die het interessant vinden. Dus zo’n prognose zal vroeger of later wel gepubliceerd worden… hoop ik.

Sneeuwdek op Noordelijk Halfrond groter en dikker dan normaal

Het sneeuwdek op het Noordelijk Halfrond was in oktober opnieuw groter dan het langjarig gemiddelde voor oktober, aldus het Global Snow Lab van de Amerikaanse Rutgers University. Maar op de plaatsen waar sneeuw ligt is het sneeuwtapijt gemiddeld ook dikker dan normaal.

Volgens het Canadese CCIN (Canadian Cryspheric Information Network) is de hoeveelheid sneeuw, uitgedrukt als Snow Water Equivalent (SWE) die momenteel op het Noordlijk Halfrond ligt boven normaal.

Er ligt momenteel al 700 km³ water in de vorm van sneeuw op het Noordelijk Halfrond, tegen een gemiddelde van 550 – 600 km³. Dit betekent dat de sneeuwlaag op veel plaatsen dikker is dan normaal.
Het CCIN presenteert de sneeuwdikte ook in kaartvorm. In de groengekleurde gebieden is het sneeuwdek dikker dan normaal. In de roze gebieden is het sneeuwdek dunner.

Tot slot nog een andere bron, die ook laat zien dat er op het Noordelijk Halfrond meer sneeuw ligt dan normaal. De FMI/GCW SWE Tracker, ontwikkeld door het Finse Meteorologisch Instituut (FMI), geeft ook het Sneeuw Water Equivalent (SWE) weer. Ook deze metingen laten zien dat de hoeveelheid sneeuw groter is dan normaal. De FMI/GCW SWE Tracker geeft de hoeveelheid sneeuw weer in gigaton.

Opnieuw bovengemiddelde sneeuwval op Noordelijk Halfrond

Dit jaar wordt waarschijnlijk het warmste jaar sinds de metingen begonnen. Maar de hoge gemiddelde temperatuur van de atmosfeer heeft weinig invloed op de hoeveelheid sneeuw, die in de maand oktober op het Noordelijk Halfrond valt.

Het Global Snow Lab van de Amerikaanse Rutgers University becijferde dat er in oktober 2015 gemiddeld 21,4 miljoen km² land op het Noordelijk Halfrond bedekt was met sneeuw. Dat is 3,3 miljoen km² (ruim 18%) boven het langjarig gemiddelde.

Misschien zorgt het warme oceaanwater voor meer verdamping en meer sneeuwval op het Noordelijk Halfrond. Het lijkt in ieder geval een mooie negatieve feedback, die ervoor zorgt dat de opwarming voor een deel ongedaan gemaakt wordt.

Sneeuwbedekking op Noordelijk Halfrond in mei 2015 opnieuw beneden normaal

Begin juni ligt er nog wel sneeuw op de bergen in Schotland

Over de afgelopen 30 jaar was de gemiddelde hoeveelheid door-sneeuw-bedekte-land op het Noordelijk Halfrond ca. 18,5 miljoen km². In de maand mei van 2015 was dat slechts 17,0 miljoen km², net als in mei van 2014.
De sneeuwbedekking van het Noordelijk Halfrond in de maand mei wordt nauwgezet bijgehouden door het Global Snow Lab van de Amerikaanse Rutgers University. Hun meetreeks over de afgelopen 30 meimaanden staat hieronder in een grafiek uitgezet.

In de grafiek zie je dat er de laatste 5 jaar beduidend minder sneeuw ligt op het Noordelijk Halfrond. De stippellijn geeft het voortschrijdend gemiddelde over 5 jaar weer.
Ik verwacht dat in juni het sneeuwdek ook kleiner zal zijn dan het langjarig gemiddelde.

In Schotland en Noorwegen is de afgelopen week nog verse sneeuw gevallen.Hieronder een foto uit het berggebied in Zuidwest Noorwegen, waar afgelopen winter erg veel sneeuw viel.