Rusland nog altijd de belangrijkste olieleverancier van Nederland

Volgens de cijfers van het CBS importeerde Nederland afgelopen jaar 53,8 miljoen ton aardolie-grondstoffen. Dat is iets minder dan in 2015 toen er 54,0 miljoen ton werd geïmporteerd. De grootste import van aardolie-grondstoffen werd opgetekend in 2010: 56,3 miljoen ton.

Van die 53,8 miljoen ton in 2016 was 39,2% afkomstig uit Rusland. In 2015 kwam 27,4% uit Rusland.
In de grafiek hieronder kun je het marktaandeel van Rusland over de afgelopen jaren zien.

Het lijkt erop dat Nederland olie uit Rusland prefereert boven olie uit Noorwegen. Het marktaandeel van Noorwegen daalde van 16,6% in 2015 naar 13% in het afgelopen jaar.

Andere belangrijk olieleveranciers voor Nederland zijn:
– het Verenigd Koninkrijk met een marktaandeel van 10,6% in 2016 en
– Irak met 9,1% in het afgelopen jaar.

Olieproductie en olieverbruik in Brazilië, Canada en Mexico

In de JODI-Oil database kun je cijfers vinden over olieproductie, olie-import en export en het binnenlands verbruik van tientallen landen. Afgelopen week heb ik me verdiept in de olie-cijfers van Brazilië, Canada en Mexico.

Brazilië
De afgelopen jaren is de olieproductie van Brazilië geleidelijk gestegen van 2 miljoen vaten per dag in 2012 tot 2,5 miljoen vaten per dag in 2016.
Het binnenlands olieverbruik, dat tot uitdrukking komt in het verbruik van de raffinaderijen (refinery intake), vertoont over de afgelopen jaren een dalende trend.

De Braziliaanse bevolking gebruikt zelf minder aardolie, terwijl er steeds meer olie gewonnen wordt voor de Braziliaanse kust.
Wat gebeurt er dan wel met die groeiende olieproduktie?  Die wordt geëxporteerd.
In de afgelopen 4 jaar is de export van aardolie gestegen van 300.000 vaten per dagen aar 900.000 vaten per dag.

In de JODI-Oil database is niet terug te vinden naar welke landen de Braziliaanse olie wordt geëxporteerd.

Canada
Ook in Canada is de aardolieproductie de afgelopen jaren gestegen. Van 2,5 miljoen vaten eind 2012 naar 3,0 mniljoen vaten in het afgelopen jaar.
het verbruik van de Canadese raffinaderijen is in die periode niet gestegen, maar heel lichtjes gedaald.

De stijgende Canadese olieproductie leidt niet tot een stijgend binnenlands verbruik, maar tot een stijgende export. Eind 2012 exporteerde Canada ongeveer 2 miljoen vaten per dag. In 2016 is dat meer dan 2,5 miljoen vaten per dag.

Mexico
De Mexicaanse olieproductie daalt al jaren. Eind 2012 produceerde het land nog 2,5 miljoen vaten per dag. In 2016 is de productie gedaald tot 2,1 miljoen vaten per dag.
De bevolking van Mexico gaat steeds minder olie verbruiken. In 2012 verbruikten de Mexicaanse raffinaderijen bij elkaar 1,3 miljoen vaten per dag. In de laatste maanden is dat minder dan 1 miljoen vaten per dag.

De olie-export van Mexico is over de afgelopen 4 jaar op hetzelfde peil gebleven: 1,2 tot 1,3 miljoen vaten per dag.
Opvallend is wel dat de export van olie de laatste maanden weer lijkt te stijgen naar 1,5 miljoen vaten per dag.

Samenvattend
De belangrijkste olie-exporterende landen van het Westelijk Halfrond verbruiken zelf steeds minder olie.
Brazilië, Mexico en Canada proberen zoveel mogelijk olie te exporteren.
Mexico en Canada exporteren hun aardolie vooral naar de VS. Het is mij niet bekend wie de grootste importeur is van de Braziliaanse export-olie.
Ik ben benieuwd of de olieproductie in Canada en Brazilië bij de huidige lage olieprijs nog verder zal stijgen. En of de Mexicaanse olieproductie nog lang op peil gehouden kan worden.

NB. Venezuela is ook een belangrijke olieproducent en olie-exporteur. Ik heb dit land buiten beschouwing gelaten omdat de JODI-Oil database de cijfers uit Venezuela onbetrouwbaar acht.

De Amerikaanse olieproduktie daalt

Onder president Obama groeide de Amerikaanse olieproduktie van 5 miljoen naar 9,5 miljoen vaten per dag. Maar in de laatste 16 maanden is de olieproduktie weer afgenomen naar 8,6 miljoen vaten per dag.

Het is niet de verdienste van Obama dat de olieproduktie omhoog ging. Omdat de olieprijs in de periode 2010-2014 hoog was, konden oliemaatschappijen makkelijk kapitaal lenen om te investeren in oliewinning. De winning van schalie-olie (Light Tight Oil, LTO) in de VS kwam op gang en was bij een prijs van $100 per vat was die oliewinning zelfs winstgevend. En dankzij de Quantitative Easing-projecten van de Amerikaanse centrale bank (de Federal Reserve) was er heel veel nieuw kapitaal in de markt om te investeren in olie- en gaswinning.
De daling van de olieprijs en de daling van de Amerikaanse olieproduktie is ook niet de schuld van president Obama.

Waarschijnlijk is de koopkracht van de wereldbevolking niet hoog genoeg om de prijs van produkten van de oliewinning te betalen als de olieprijs boven de $80 per vat is. Gail Tverberg heeft op haar blog meermalen geschreven dat een olieprijs boven de $50 te hoog is voor de consumenten en dat een olieprijs onder de $50 zo laag is dat de oliemaatschappijen verlies lijden op onconventionele oliewinning.

In 2016 zien we de gevolgen van de lage olieprijs terug in de dalende olieproduktie in de VS. De afname komt vooral op rekening van de winning van onconventionele schalie-olie (LTO). De verhoging van de olieproduktie door de schalie-olieprojecten heeft slechts kort geduurd van 2011 tot begin 2016.
Ik acht het onwaarschijnlijk dat de nieuwe president, Trump, de daling van de olieproduktie kan tegenhouden, laat staan de produktie weer kan verhogen.
De Amerikaanse olieproduktie zal verder gaan dalen in de komende jaren. Er lijkt wereldwijd nog altijd een overproduktie aan aardolie te zijn, zodat de olieprijs laag zal blijven.

Onlangs hebben de OPEC-landen besloten om hun olieproduktie vrijwillig iets te beperken, in de hoop daarmee aanbod en vraag naar aardolie weer in evenwicht te brengen. In 2017 zal naast de Amerikaanse olieproduktie ook de gezamenlijke mondiale olieproduktie gaan dalen.
Misschien zal de olieprijs daardoor weer gaan stijgen, maar het is vrijwel zeker dat een stijging van de olieprijs zal leiden tot een lagere vraag.

Steeds minder Braziliaanse aardolie voor de Brazilianen

Tien jaar geleden leek het alsof Brazilië een rijk en welvarend land zou worden. Er werd olie gevonden in het Santos-bekken voor de Braziliaanse kust. En bij de hoge olieprijs zou er een stortvloed aan oliedollars naar Brazilië komen.
Maar het zat allemaal een beetje tegen. Er moesten miljarden geleend worden om de olie uit de diepzee naar boven te halen. Politici bleken corrupt en de overheid stak miljarden aan belastinggeld in prestigieuze projecten zoals het WK voetbal en de Olympische Spelen.
En tot overmaat van ramp zakte de olieprijs in tot onder het nivo van 2006.

De Braziliaanse olieproduktie steeg wel in de afgelopen jaren. Van ongeveer 2 miljoen vaten per dag in 2010 tot zo’n 2,4 miljoen vaten per dag in het afgelopen jaar.

De cijfers zijn afkomstig uit de JODI-database.
De deskundigen van het International Energy Agency (IEA) dachten in 2013 dat de Braziliaanse olieproduktie zou stijgen tot 4 miljoen vaten per dag in 2020 en tot 5 miljoen vaten per dag in 2025.

Ik acht het onwaarschijnlijk dat die prognose zal uitkomen.

Over de afgelopen twee jaar is de Braziliaanse export van aardolie geleidelijk gestegen. Maar het binnenlands aardolieverbruik is juist aan het dalen. In de grafiek hieronder heb ik de olie-export (de blauwe lijn) en het verbruik van Braziliaanse raffinaderijen (de groen lijn) weergegeven.

Van de 2,4 miljoen vaten per dag, die met veel pijn en moeite gewonnen worden, verdwijnen de laatste maanden 0,8 miljoen vaten naar het buitenland. En dan blijven er minder vaten dan vorig jaar overvoor de Braziliaanse raffinaderijen.
Het lijkt erop dat Brazilië net als Nigeria en Angola en Libië de olie uit de aardkorst haalt voor klanten in Westerse landen en niet om zelf te gebruiken.

Grenzen aan de groei van biobrandstofproduktie

Het afgelopen decennium is de mondiale produktie van biobrandstof (bio-ethanol en biodiesel) sterk gegroeid. Maar nu lijkt de groei te stagneren. Misschien komt dat doordat aardolie zo goedkoop geworden is.

In de Statistical Review of World Energy 2016 staan gegevens over de biobrandstofproduktie in afzonderlijke landen.
Ik heb eerst eens gekeken naar de produktie in Latijns-Amerika. In de grafiek hieronder zie je dat de biobrandstofproduktie in Argentinië het afgelopen jaar is afgenomen, maar dat die afname gecompenseerd wordt door een groei in Brazilië.
Je ziet wel dat de groei van de biobrandstofproduktie de laatste jaren afneemt.

De biobrandstofproduktie in Europa is in 2015 licht gedaald t.o.v. 2014. Dit komt doordat de produktie in Frankrijk en Duitsland licht daalde en in de overige Europese landen niet of nauwelijks groeide.

De biobrandstofproduktie in Azië is het afgelopen jaar gedaald t.o.v. 2014.
De daling komt geheel op rekening van Indonesië waar de hoeveelheid geproduceerde biobrandstof overeenkomt met 1344 duizend ton olie-equivalent. Tegenover 2532 duizend ton olie-equivalent in 2014.

Ik denk dat de mondiale produktie van biobrandstof dit jaar zal gaan afnemen om twee redenen:
– aardolie en aardolieprodukten zijn momenteel nog erg goedkoop
– de noodzaak om over te stappen op biobrandstof en de bezorgdheid om de klimaatverandering lijken in 2016 niet meer zo urgent

Aardolieverbruik in Europa sinds 2006 met 15% afgenomen

In 2006 verbruikten de gezamenlijke raffinaderijen in Frankrijk, Duitsland, Nederland, Spanje, Italië en het Verenigd Koninkrijk gemiddelde 10,8 miljoen vaten aardolie per dag. Over 2015 is het gemiddelde dagelijks verbruik van aardolie door raffinaderijen in voornoemde landen afgenomen tot 9,1 miljoen vaten. M.a.w. het olieverbruik was afgelopen jaar 15% lager dan in 2006.
De bron voor deze cijfers is de JODI-database, die maandelijks cijfers publiceert over olieproductie, olieverbruik en import en export van aardolie.
In de grafiek hieronder is de gemiddelde olie-inname door raffinaderijen in een aantal belangrijke Europese landen over de afgelopen 10 jaar weergegeven.

In het jaar 2015 is het aardolieverbruik weer iets gestegen t.o.v. 2014 en 2013; vermoedelijk een gevolg van de sterk gedaalde olieprijs.

In sommige Europese landen is het olieverbruik niet gedaald, maar lichtjes gestegen. Dit is het geval in Spanje en Nederland.
In Spanje lag het olieverbruik door raffinaderijen in 2015 met 1,296 miljoen vaten 7,6% hoger dan in 2006. In Nederland steeg het verbruik door raffinaderijen van 0,98 miljoen vaten per dag in 2006 tot 1,06 miljoen vaten per dag in 2015. Dat is een stijging van 8,1%. Waarschijnlijk is de lage olieprijs in het afgelopen jaar een belangrijke factor bij het gestegen verbruik.
De grafiek hieronder laat het gestegen olieverbruik in Spanje en Nederland zien.

In het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Frankrijk en Italië is het olieverbruik door raffinaderijen gedaald sinds 2006.
In onderstaande grafiek is het olieverbruik van die landen sinds 2006 weergegeven.

In Duitsland lag het olieverbruik in 2015 16,9% lager dan in 2006. In Italië en het Verenigd Koninkrijk was de daling 27% en in Frankrijk zelfs 30%.
In Duitsland, Italië en Frankrijk is het olieverbruik in 2015, vermoedelijk vanwege de lage olieprijs, weer iets gestegen t.o.v. 2014.
Je zou kunnen beargumenteren dat het afgenomen olieverbruik in Europa, één van de factoren is, die zorgde voor de daling van de olieprijs na de zomer van 2014.

Of het olieverbruik in 2016 verder zal stijgen hangt af van een groot aantal factoren. Bij een forse stijging van de olieprijs zal het olieverbruik niet verder groeien. Maar als de prijs laag blijft (< $50 per vat) dan kan het verbruik in Europa nog iets verder toenemen.
Het Europees olieverbruik in 2016 hangt ook af van de koopkracht van de Europeanen. Als er een economische recessie komt, met oplopende werkeloosheid  en stagnerende lonen, dan zal het aardolieverbruik gaan dalen.