De El Nino van 2013… gaat niet door

De afgelopen 2 jaar was het zeeoppervlak van de Stille Oceaan aan de koude kant. In 2011 en in 2012 was er sprake van La Nina-condities.

Daardoor was de wereldwijde temperatuur (van de atmosfeer) lager dan in 2010.
Over 2011 werd de gemiddelde temperatuur (berekend door de Hadley Climate Research Unit) 0,34°C boven het langjarig gemiddelde.
Voor 2012 zal de temperatuur iets hoger uitvallen, maar lager dan de 0.48°C uit 2010 en 2005.

De gemiddelde mondiale temperatuur voor 2013 zal waarschijnlijk ook lager zijn dan in 2010. Deskundigen verwachten voor het komend half jaar geen sterke El Nino en daardoor zal het zeeoppervlak van de Stille Oceaan niet sterk opwarmen.

Zonder El Nino zal de gemiddelde wereldtemperatuur vermoedelijk minder dan 0,45°C boven het langjarig gemiddelde zijn.
En dat betekent dat de opwarming van het klimaat nog een jaar langer stagneert.

Sinds 1998 is het niet verder opgewarmd en dat is heel goed nieuws.

Zeespiegelstijging neemt verder af

Sinds 1993 wordt de zeespiegelstijging ook gemeten m.b.v. satellieten. De University of Columbia verwerkt de metingen en publiceert regelmatig de resultaten in een mooie grafiek.

Uit de meetreeks berekent men een gemiddelde zeespiegelstijging van 3,2 mm per jaar, ofwel 32 cm per eeuw.

Er zijn nog meer onderzoeksgroepen die de satellietmetingen van de zeespiegelstijging bestuderen. Bijvoorbeeld Aviso, een onderdeel van het Franse CNES (Centre National d’Etudes Spatiales). Dit team publiceert ook de metingen van een andere satelliet Envisat.

De gele curve in de bovenstaande grafiek is van Envisat. Als je de metingen van Envisat meerekent, kom je op een gemiddelde zeespiegelstijging van 2,54 mm per jaar.

Envisat begon pas met meten in 2004. Als je uitsluitend naar de metingen van Envisat kijkt, dan is de zeespiegelstijging over de laatste 7 jaar slechts 0,79 mm per jaar, ofwel 8 cm per 100 jaar.

Onderstaande grafiek is begin april 2012 aangepast

Klimaat voorspellen lukt wel, maar El Nino voorspellen is moeilijker

James Hansen, directeur van het NASA Goddard Institute for Space Studies (GISS), is ervan overtuigd dat de menselijke CO2-uitstoot belangrijkste oorzaak is van de opwarming in de afgelopen 40 jaar. Zijn onderzoeksgroep maakte de klimaatmodellen, waar het IPCC haar alarmerende scenarios op baseert. Volgens James Hansen leidt de menselijke CO2-uitstoot ertoe dat het broeikas-effect versterkt wordt en dat het over 90 jaar waarschijnlijk 2 graden warmer zal zijn dan nu.

De metingen van de afgelopen jaren lijken het ongelijk van James Hansen aan te tonen. Na 1998 is de opwarming gestopt: de temperaturen stijgen niet verder. Alleen als er El Nino-condities optreden dan lijkt het tijdelijk of de temperatuur de scenarios van het IPCC volgt.
Het zou de wetenschapper James Hansen goed uitkomen als er in 2011 weer een krachtige El Nino zou optreden. Voor Hansen werd die wens de vader van een voorspelling.

In maart 2011 schreef Hansen:

The NOAA web pages giving weekly ENSO updates predict a return to ENSO–neutral conditions by mid–summer with some models suggesting a modest El Nino to follow. We have been checking these forecasts weekly for the past several years, and have noted that the models almost invariably are biased toward weak changes. Based on subsurface ocean temperatures, the way these have progressed the past several months, and comparisons with development of prior El Niños, we believe that the system is moving toward a strong El Niño starting this summer. It’s not a sure bet, but it is probable.

De webpagina’s met de wekelijkse ENSO-updates van NOAA, voorspellen een terugkeer naar ENSO-neutrale condities in de zomer, waarbij sommige modellen aangeven dat er een bescheiden El Nino zal volgen.
Wij volgen deze modellen al een paar jaar en het valt ons op dat de modellen bijna onveranderlijk neigen naar kleine uitslagen.
Kijkend naar temperaturen dieper onder het oceaanoppervlak, de ontwikkelingen daarin en vergelijkingen met het begin van vorige El Nino-periodes, geloven wij dat het systeem deze zomer naar sterke El Nino-condities zal verschuiven. Dat is niet 100% zeker, maar wel waarschijnlijk.

voorspellingen dd. 3-4-2011 - klik voor vergroting

De klimaatwetenschapper Hansen baseerde zich waarschijnlijk op bovenstaande voorspellingen voor de temperatuur van het zee-oppervlak van de Stille Oceaan (NINO34SST).

Helaas zijn de zaken anders gelopen. El Nino laat zich (nog) niet voorspellen.
Drie maanden later wijzen de computermodellen op een afkoeling van oceaanoppervlak in het NINO3.4 gebied, op een terugkeer van La Nina-condities.

voorspellingen dd. 22-7-2011 - klik voor vergroting

Selectief ‘hypen’ van de opwarming
In maart leek het er even op dat er een El Nino in aantocht was, waardoor de wereldwijde temperatuur tijdelijk wat hoger wordt. Hansen zocht daarmee direct en zoals nu blijkt voorbarig de publiciteit. Als de modellen wijzen op een afkoeling van de atmosfeer, de terugkeer van La Nina, zwijgt James Hansen. Voor een wetenschapper hoort het niet uit te maken of zijn hypothese bevestigd wordt of juist gefalsifieerd. Ook falsificatie van je hypothese betekent dat je wijzer geworden bent.

Door de terugkeer van La Nina zal de eerste helft van 2012 ook koeler zijn dan de eerste helft van El Nino-jaar 2010.
Je kunt zelf de ontwikkelingen en voorspellingen blijven volgen op de (voortreffelijke) ENSO-webpagina van Anthony Watts zijn blog.

Sorry Greenpeace, 2011 en 2012 worden geen recordjaren

De komende tijd zal de gemiddelde temperatuur van de atmosfeer geen recordwaarden bereiken. De eerste helft van 2011 was het een stuk kouder dan vorig jaar. Zoals blijkt uit onderstaande waarnemingen van de Advanced Microwave Sounding Unit (AMSU) in de NOAA-15-satelliet. (klik voor vergroting)

De gemiddelde temperatuur voor 2011 zal een stuk lager liggen dan die van 2010.
Voor 2012 verwacht Cassandra ook geen opwarming.
Computermodellen van El Nino-experts voorspellen een terugkeer van La Nina eind 2011 en begin 2012.

(klik voor vergroting)

La Nina, een periode waarin het zee-oppervlak in de Stille Oceaan kouder is dan normaal, wordt 6 maanden later gevolgd door een afkoeling van de atmosfeer. De tweede helft van 2012 zal dus naar verwachting ook lagere gemiddelde temperaturen laten zien.
Dat is natuurlijk heel goed nieuws. De opwarming van het klimaat zal ook in 2011 en 2012 pas op de plaats maken. Gemeten vanaf 1998 volgen er dan 14 jaren zonder verdere temperatuurstijging.

Greenpeace zal niet staan juichen om deze ontwikkeling. Men zal opnieuw de toevlucht moeten nemen tot incidentele weersverschijnselen, zoals hittegolven, droogtes, orkanen en overstromingen.
Maar weer, hoe extreem ook, is geen klimaat.

Opwarming oceanen stagneert

Je hoort heel veel slecht nieuws over klimaatverandering. Maar een enkel keertje is er ook goed nieuws: de opwarming van de oceanen stagneert.

Sinds het jaar 2000 wordt de temperatuur van de oceanen gemeten door drijvende boeien van het ARGO-project. Ongeveer 3000 boeien verspreid over de oceanen zinken periodiek naar een diepte van 2000 m. en meten onderweg de temperatuur en het zoutgehalte van het oceaanwater. De meetgegevens worden doorgeseind naar satellieten en verzameld door klimaatonderzoekers.

Hieronder de huidige positie van de 3300 ARGO-boeien

De laatste metingen laten zien dat de oceanen sinds 2004 niet verder meer zijn opgewarmd. De warmte-inhoud van de bovenste 700 meter van de wereldzeeën is vrijwel constant gebleven in de laatste 7 jaar.
Dat is natuuurlijk heel goed nieuws. De opwarming stagneert, net als in de periode 1977 – 1990.

De metingen van de ARGO-boeien zijn in overeenstemming met de metingen van de Jason-satellieten, die de zeespiegelstijging meten. Als de oceanen niet opwarmen, dan zetten ze ook niet verder uit.
In 2007 bedroeg het langjarig gemiddelde van de zeespiegelstijging nog 3,5 mm per jaar. Vier jaar later is dat gemiddelde afgenomen tot 3,1 mm. per jaar.

Ik kan niet genoeg benadrukken dat het stagneren van de opwarming en de verminderde zeespiegelstijging heel goed nieuws zijn. We krijgen op deze manier langer de tijd om ons voor te bereiden op een warmer klimaat. De natuur krijgt langer de tijd om zich aan te passen.

De opwarming door het versterkte broeikaseffect wordt (tijdelijk) gecompenseerd door afkoelende factoren.

El Nino – La Nina
Er is nog meer goed nieuws. Gedurende 2011 verwachten wetenschappers nog geen El Nino. Sterker nog: de modellen voorspellen dat het zeeoppervlak in de Stille Oceaan de komende 12 maanden opnieuw gaat afkoelen.

De hoge temperaturen die gemeten werden in El Nino-jaren 1998 en 2010 blijven ons de komende 12 maanden bespaard.
Natuurlijk zullen er extreme weersomstandigheden optreden: droogtes, hittegolven, orkanen en overstromingen. Maar de gemiddelde temperatuur in 2011 zal een stuk lager uitvallen dan in 1998 en 2010.

Warmte-overdracht uit oceaan in beeld

In onderstaande animatie zie je de temperatuursvoorspelling voor de komende 5 dagen.
De plaatjes zijn afkomstig van Dr. Ryan Maue’s (Florida State University) website.

Je ziet hoe elke dag de continenten opwarmen door zonnewarmte en ’s nachts weer afkoelen. Maar je ziet vooral dat 70% van het aardoppervlak een constante temperatuur heeft. De temperatuur van de oceanen varieert nauwelijks. De oceanen geven dag en nacht als grote radiatoren warmte af aan de atmosfeer.

Een jaar geleden heerste in de Stille Oceaan El Nino-condities. Het zeeoppervlak was over grote delen van de oceaan 0,4 °C warmer dan normaal. Daardoor gaf de oceaan tijdelijk meer warmte af aan de atmosfeer door verdamping en uitstraling. Er werd meer warmte aan de atmosfeer toegevoegd dan er weglekte door uitstraling naar het heelal. De atmosfeer warmde op tot een nieuw evenwicht tussen warmt-aanvoer uit zee en warmte-afvoer naar het heelal. Zo werd 2010 een van de warmste jaren ooit.