Opwarming van de Atlantische Oceaan lijkt gestopt

In de periode 1980-2005 steeg de gemiddelde temperatuur van het zee-oppervlak van de Atlantische Oceaan. Met de Climate Explorer van het KNMI heb ik gekeken naar de temperatuur van het zee-gebied tussen 30° en 70° Noorderbreedte en 15° en 60° Westerlengte.
Dat gebied heb ik in onderstaande kaart met een gele rechthoek aangegeven.

De gemiddelde temperatuur van dat zeegebied steeg tussen 1981 en 2003 van 13,6°C naar 14,2°C.

De dikke groene lijn in de grafiek geeft het voortschrijdend gemiddelde over 10 jaar weer.

Maar als je kijkt naar de metingen van de afgelopen 12 jaar, dan is de gemiddelde temperatuur van dat stuk Atlantische Oceaan niet verder gestegen.

Sterker nog: de groene lijn van het voortschrijdend gemiddelde lijkt na 2007 iets te dalen.

Waarom treedt er een trendbreuk op na een opwarmingsperiode van ongeveer 20 jaar?
Welke factoren (natuurlijk of menselijk) houden de temperatuur van het zee-oppervlak van de Atlantische Oceaan al 10 jaar lang min of meer constant, in een tijd dat een verdergaande opwarming werd verwacht?
Wat kunnen we voor de komende 10 jaar verwachten?
Meer opwarming? Of een geleidelijke afkoeling?

Hoe zit het met de opwarming van de Atlantische Oceaan deel 2

Ik blogde vorige week over de temperatuur van het oppervlak van de Noordelijke Atlantische Oceaan. Om te controleren of de opwarming inderdaad stagneert, heb ik gekeken naar de temperatuur van een aantal plaatsen langs de Atlantische kust.

Via de website van de Britse Met Office kun je de gegevens van Britse weerstations ophalen.
Ik heb de gegevens bekeken van
1. Stornoway (op het Schotse eiland Lewis)
2. Valley (in het noorden van Wales)
3. Camborne (in Cornwall)

De stations liggen dicht langs de Atlantische kust en de temperatuur van het zeewater zal van grote invloed zijn op de temperatuur, die deze stations meten.

Over de afgelopen 12 jaar vertonen de gemiddelde temperaturen op het Schotse eiland Lewis een dalende trend. Hieronder is de afwijking van het langjarig gemiddelde over de periode 1981-2010 weergegeven voor zowel de maximum (blauw) en de minimumtemperatuur (rood).

Ook voor Valley in het noorden van Wales dalen de maximum en de minimumtemperaturen over het afgelopen decennium.

En last but not least: in Cornwall laat ook het weerstation van Camborne zien dat de gemiddelde temperatuur de laatste jaren lager is dan aan het begin van deze eeuw.

De gekozen weerstations zijn representatief voor de gehele Atlantische kust van de Britse eilanden. De temperatuur in het gebied tussen 50 en 60°NB en 5 en 15°WL is in de periode 1985-2005 opgewarmd.

(grafiek gemaakt m.b.v. de KNMI Climate Explorer)

Maar zoals de groene lijn in bovenstaande grafiek (het 10-jaars voortschrijdend gemiddelde) laat zien, stagneert de opwarming sinds 2007. Over de laatste 5 jaar lijkt er sprake van een afkoelende trend.

De opwarming van de noordelijke Atlantische Oceaan lijkt sinds het jaar 2007 te stagneren. Ik ben benieuwd of de temperatuur de komende 5 jaar weer zal gaan stijgen. Als verdere opwarming uitblijft zullen we op zoek moeten naar een verklaring van deze trendbreuk.

Hoe zit het met de opwarming van de Atlantische Oceaan?

In Nederland lijkt het of de opwarming van het klimaat al een paar jaar pauzeert. De Noordzee is in 2013 een stuk kouder dan in 2006 en 2007.
Maar hoe zit het met de Atlantische Oceaan?
Warmt de oceaan nog wel op?

Met de Climate Explorer van het KNMI heb ik gekeken naar de temperatuur van het zee-oppervlak van de Atlantische Oceaan. En dan met name naar het noordelijke deel: tussen 30 en 65°NB en 0 en 60°WL. Dat gebied is aangegeven in het kaartje hieronder.

Tussen de 1981 en 2003 laat de Reynolds OIv2-meetreeks van de zeewatertemperatuur een duidelijke opwarming zien van een jaargemiddelde van 14,1°C naar 14,7°C. Maar sinds 2005 lijkt de temperatuur niet verder te stijgen.

De groene lijn laat het voortschrijdend gemiddelde over 10 jaar zien.
Over de laatste 4 jaar ligt de gemiddelde temperatuur zelfs lager dan 14,7°C.

Met behulp van automatische boeien (ARGO) wordt ook de temperatuur van de diepere waterlagen van de oceanen gemeten.
De watermassa van 0 tot 700 m. diep is tussen 1980 en 2005 warmer geworden.

Maar ook deze metingen laten zien dat de opwarming de laatste jaren is gestopt.

Ondanks de stijgende CO2-concentratie warmen grote delen van de aarde niet verder op. Het is nog onduidelijk welke factoren hierbij een rol spelen en of de opwarming over een paar jaar verder zal gaan.

Opwarming oceanen stagneert

Je hoort heel veel slecht nieuws over klimaatverandering. Maar een enkel keertje is er ook goed nieuws: de opwarming van de oceanen stagneert.

Sinds het jaar 2000 wordt de temperatuur van de oceanen gemeten door drijvende boeien van het ARGO-project. Ongeveer 3000 boeien verspreid over de oceanen zinken periodiek naar een diepte van 2000 m. en meten onderweg de temperatuur en het zoutgehalte van het oceaanwater. De meetgegevens worden doorgeseind naar satellieten en verzameld door klimaatonderzoekers.

Hieronder de huidige positie van de 3300 ARGO-boeien

De laatste metingen laten zien dat de oceanen sinds 2004 niet verder meer zijn opgewarmd. De warmte-inhoud van de bovenste 700 meter van de wereldzeeën is vrijwel constant gebleven in de laatste 7 jaar.
Dat is natuuurlijk heel goed nieuws. De opwarming stagneert, net als in de periode 1977 – 1990.

De metingen van de ARGO-boeien zijn in overeenstemming met de metingen van de Jason-satellieten, die de zeespiegelstijging meten. Als de oceanen niet opwarmen, dan zetten ze ook niet verder uit.
In 2007 bedroeg het langjarig gemiddelde van de zeespiegelstijging nog 3,5 mm per jaar. Vier jaar later is dat gemiddelde afgenomen tot 3,1 mm. per jaar.

Ik kan niet genoeg benadrukken dat het stagneren van de opwarming en de verminderde zeespiegelstijging heel goed nieuws zijn. We krijgen op deze manier langer de tijd om ons voor te bereiden op een warmer klimaat. De natuur krijgt langer de tijd om zich aan te passen.

De opwarming door het versterkte broeikaseffect wordt (tijdelijk) gecompenseerd door afkoelende factoren.

El Nino – La Nina
Er is nog meer goed nieuws. Gedurende 2011 verwachten wetenschappers nog geen El Nino. Sterker nog: de modellen voorspellen dat het zeeoppervlak in de Stille Oceaan de komende 12 maanden opnieuw gaat afkoelen.

De hoge temperaturen die gemeten werden in El Nino-jaren 1998 en 2010 blijven ons de komende 12 maanden bespaard.
Natuurlijk zullen er extreme weersomstandigheden optreden: droogtes, hittegolven, orkanen en overstromingen. Maar de gemiddelde temperatuur in 2011 zal een stuk lager uitvallen dan in 1998 en 2010.

Warmte-overdracht uit oceaan in beeld

In onderstaande animatie zie je de temperatuursvoorspelling voor de komende 5 dagen.
De plaatjes zijn afkomstig van Dr. Ryan Maue’s (Florida State University) website.

Je ziet hoe elke dag de continenten opwarmen door zonnewarmte en ’s nachts weer afkoelen. Maar je ziet vooral dat 70% van het aardoppervlak een constante temperatuur heeft. De temperatuur van de oceanen varieert nauwelijks. De oceanen geven dag en nacht als grote radiatoren warmte af aan de atmosfeer.

Een jaar geleden heerste in de Stille Oceaan El Nino-condities. Het zeeoppervlak was over grote delen van de oceaan 0,4 °C warmer dan normaal. Daardoor gaf de oceaan tijdelijk meer warmte af aan de atmosfeer door verdamping en uitstraling. Er werd meer warmte aan de atmosfeer toegevoegd dan er weglekte door uitstraling naar het heelal. De atmosfeer warmde op tot een nieuw evenwicht tussen warmt-aanvoer uit zee en warmte-afvoer naar het heelal. Zo werd 2010 een van de warmste jaren ooit.

Opwarming oceanen gestopt

Een jaar geleden blogde Cassandra over de opwarming van de oceanen. Tijd voor een update over dit onderwerp.

Er is niets veranderd: volgens de meest recente metingen warmen de oceanen sinds 2004 niet verder op:

Dit is fantastisch nieuws. De oceanen spelen een belangrijke bufferende rol in het klimaat. Als de warmte-inhoud van de oceanen constant blijft, dan zal het klimaat ook constant blijven.

Zoals al eerder opgemerkt warmt het oceaanwater op door zonlicht en koelt oceaanwater hoofdzakelijk af door verdamping.
Uit het stoppen van de opwarming kunnen we afleiden dat de stijgende CO2-concentratie in de atmosfeer niet van invloed is op de warmte-inhoud van de oceaan. Dat betekent automatisch dat de invloed van CO2 op het klimaat veel kleiner is dan sommigen suggereren.

De zeespiegelstijging wordt voor een groot deel veroorzaakt door het opwarmen (en daardoor uitzetten) van het oceaanwater. Omdat de oceanen sinds 2004 niet verder opwarmen, neemt ook de zeespiegelstijging af.

In de periode 2006 – 2010 is de zeespiegel nauwelijks nog gestegen.
Ook dat is nieuws waar iedereen erg blij mee zal zijn.